لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف: با توجه به عدم قطعیتِ وجود تفاوت­های جنسیتی در حوزۀ تصمیم­گیری، این مسأله به ذهن می­آید که آیا زنان و مردان در پاسخ به تحریک الکتریکی و تأثیر آن بر رفتارهای ریسک­پذیر به صورت متفاوت عمل می­کنند یا خیر؟ هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر تحریک الکتریکی جریان مستقیم فراجمجمه­ای بر تصمیم­گیری ریسک پذیر دانش­آموزان رشتۀ ورزشی شطرنج براساس جنسیت بود. مواد و روش ها: از این رو، تعداد 28 دانش­آموز متوسطۀ دوم؛14 دانش آموز دختر (87/0±16) و 14 دانش آموز پسر (22/1±5/16) که در مسابقات لیگ استانی و کشوری شطرنج حضور داشتند، شرکت نمودند. هر آزمودنی در سه جلسۀ مجزا در آزمایشگاه با فاصلۀ حداقل 72 ساعت استراحت بین جلسات حضور یافت. آزمودنی­ها در هر جلسه، قبل و بعد از هر نوع تحریک (تحت یکی از 3 نوع تحریک الکتریکی؛ شامل آنودال راست/کاتودال چپ، کاتودال راست/آنودال چپ و شَم به مدت 20 دقیقه با شدت 2 میلی آمپر بر روی قشر خلفی­جانبی پیش پیشانی)، تکلیف شرط بندی آیوا و بازی رایانه­ای لیچز را انجام دادند. یافته ها:  تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مرکب نشان داد بین تحریک الکتریکی آنودال راست/کاتودال چپ و کاتودال راست/آنودال چپ تفاوت معناداری وجود داشت (001/0P=) در حالی­که؛ بین جنسیت و انواع مختلف تحریک الکتریکی تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری:  به عنوان یک یافتۀ جدید، این نتایج مؤید امکان استفاده از تحریک الکتریکی جریان مستقیم فراجمجمه­ای؛ به عنوان ابزاری برای بهبود تصمیم­گیری ریسک­پذیر در ورزش است.

مقدمه و هدف حافظه کاری، اصلی ترین رکن حافظه جهت انجام تکالیف شناختی است. هدف این تحقیق بررسی تاثیر تحریک الکتریکی فراجمجه ای مغز بر حافظه کاری جانبازان و معلولان ورزشکار می باشد. مواد و روش ها نوع تحقیق نیمه تجربی است. 24 نفر از جانبازان و معلولان ورزشکار شیراز به صورت نمونه گیری در دسترس در این تحقیق شرکت کردند. پس از اجرای پیش آزمون، شرکت کنندگان به صورت تصادفی در دو گروه تحریک واقعی و ساختگی قرار گرفتند. در گروه تحریک الکتریکی واقعی، الکترود آنودال بر روی قشر پیش پیشانی خلفی جانبی (DLPFC) چپ و الکترود کاتودال در بالای حفره ی چشمی سمت چپ (1FP) قرار گرفت. محل قرارگیری الکترودها در گروه شم همانند گروه تحریک واقعی بود ولی جریان تحریک پس از 30 ثانیه قطع می شد. میزان تحریک ارائه شده بوسیله دستگاه، 2 میلی آمپر و به مدت 15 دقیقه بود که در طی سه جلسه با فاصله زمانی 48 ساعت در هر جلسه صورت گرفت. پس از پایان جلسات سوم پس آزمون به عمل آمد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آنکوا و نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد. نتایج نتایج نشان داد که در تکلیف حافظه کاری بین گروه تحریک واقعی و شم تفاوت معناداری وجود دارد (0001/0P=). نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که عملکرد گروه تجربی نسبت به ساختگی (0001/0P=) بهتر می باشد. نتیجه گیری در یک نتیجه گیری کلی می توان بیان کرد که tDCS آنودی در ناحیه DLPFC با تحریک 2 میلی آمپری می تواند موجب بهبود حافظه کاری در ورزشکاران جانباز و معلول گردد.

زمینه و هدف یکی از عوامل موثر در موفقیت هوانوردان، میزان توانایی توجه و قابلیت جستجوی بینایی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد جستجوی بینایی و کارکردهای توجهی هوانوردان بر پایه مداخله تحریک الکتریکی فراجمجمه ای انجام شد. روش ها پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی غیر تصادفی، نیمه آزمایشی با طرح متقاطع تک سوکور بود. جامعه آماری پژوهش، هوانوردان نظامی یک مرکز آموزشی شهر تهران در سال 1401 بودند. از جامعه آماری تعداد 12 نفر (با میانگین سنی 4/82±, 37/53) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در سه نوبت تحت تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با فاصله زمانی دو روز برای هر تحریک مورد بررسی قرار گرفتند. پروتکل شامل یک جلسه تحریک الکتریکی فراجمجمه ای در حالت های تحریک آنودال، کاتدال و شم بود. ابزار پژوهش شامل آزمون عملکرد پیوسته و آزمون دقت متمرکز و پراکنده بود. یافته ها نتایج بررسی فرضیه ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که تحریک الکتریکی مستقیم مغز در کاهش زمان واکنش جستجوی بینایی و افزایش پاسخ صحیح جستجوی بینایی تاثیر معنادار دارد (0/05≥, P). همچنین، تحریک الکتریکی مستقیم مغز در کاهش زمان واکنش گوش بزنگی و پاسخ صحیح گوش بزنگی هوانوردان تاثیر معنادار داشت. همچنین بررسی تفاوت موقعیت تحریک انجام شده نشان داد که تحریک آندی نسبت به سایر موقعیت های تحریکی اثربخشی بیشتری دارد (0/05≥, P) و باعث کاهش زمان واکنش جستجوی بینایی و افزایش پاسخ صحیح جستجوی بینایی هوانوردان شده است. نتیجه گیری به نظر می رسد می توان که برای حفظ تمرکز و مدیریت توجه هوانوردان (یعنی در هرلحظه آگاهی و کنترل داشته باشند و توجه آن ها به بهترین شکل به سیگنال های مرتبط با هدف معطوف شود) می توان از تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز استفاده نمود.

کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی پاداش کوچک تر اما فوری را به پاداش بزرگ تر و در آینده ترجیح می دهند که این امر منجر به تصمیم گیری و رفتارهای تکانشی در آن ها می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر تحریک الکتریکی مستقیم قشر خلفی خارجی و شکمی میانی پیش پیشانی برای بهبود ارزش آینده در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی بود. در این پژوهش 20 کودک مبتلا به بیش فعالی و نقص توجه با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و هر کدام از آزمودنی ها در سه موقعیت تحریک آندی قشر خلفی خارجی پیش پیشانی و مهار قشر شکمی میانی پیش پیشانی، الگوی معکوس این تحریک و در نهایت در شرایط شبه تحریک از طریق آزمون اثر دیرکرد پاداش مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که تفاوت معناداری بین عملکرد آزمودنی ها در آزمون اثر دیرکرد پاداش در موقعیت های مختلف تحریک وجود دارد 0/05 > p و تحریک آند بر قشر شکمی میانی پیش پیشانی ارزش آینده را به طور معناداری بهبود می بخشد.

هدف: در مطالعات مربوط به حوزه اخلاق، نواحی مغزی مرتبط با قضاوت اخلاقی، و در حیطه عصب روان شناسی نیز رابطه علی میان آسیب مغزی و قضاوت اخلاقی بررسی شده اند، اما به نقش قشر پیش پیشانی در اخلاق اشاره ای نشده  است. هدف این پژوهش بررسی آسیب قشر پیش پیشانی راست و تاثیر آن بر قضاوت های اخلاقی است. روش: در این پژوهش، شش بیمار دچار آسیب قشر پیش پیشانی راست و شش فرد سالم همتاشده با گروه بیمار (از نظر سن و جنس) شرکت داشتند. بیماران دچار تخریب بافتی در اثر ضربه یا برداشتن تومور بودند. محل دقیق ضایعه بر اساس تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) و نقشه برادمن تعیین شده است. آزمودنی ها به داستان های اخلاقی (شخصی و غیرشخصی) که برای اولین بار در ایران ترجمه شده است پاسخ دادند. داستان ها پس از بررسی های ابتدایی به صورت رایانه ای اجرا می شد. یافته ها: از نظر زمان پاسخ به داستان ها، دو گروه بیمار و سالم تفاوتی نداشتند و از لحاظ محتوای پاسخ ها نیز هر چند گروه بیمار نسبت به گروه سالم، پاسخ های موافق کمتری داده   است، اما از نظر آماری این تفاوت معنادار نیست. نتیجه گیری: به نظر می رسد که آسیب قشر پیش پیشانی راست، خصوصا قشر فرونتوپولار، در قضاوت اخلاقی شخصی و غیرشخصی تغییری ایجاد نمی کند.

هدف این پژوهش بررسی اثر تحریک آندی ناحیه قشر مغزی پشتی- جانبی پیش پیشانی چپ و راست بر تجربه فاعلی خلق مثبت و منفی افراد سالم بود. در یک مطالعه شبه تجربی، شرکت کنندگان (20 زن و 20 مرد) در طول سه جلسه با ترتیب تصادفی، تحت سه نوع مداخله تحریک آندی ناحیه قشر مغزی پشتی- جانبی پیش پیشانی راست، چپ و تحریک شم (کنترل) به مدت 20 دقیقه و با جریان 2 میلی آمپر قرار گرفتند. با استفاده از مقیاس عاطفه مثبت و منفی، خلق افراد قبل و بعد از مداخله اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آزمون های فریدمن و یومن ویتنی تحلیل شد. نتایج نشان داد تحریک آندی ناحیه قشر مغزی پشتی- جانبی پیش پیشانی چپ، خلق منفی افراد را کاهش داد و خلق مثبت را در مردان بیشتر از زنان کاهش می دهد. تحریک الکتریکی دوسویه کرتکس پیش پیشانی در نمونه مورد مطالعه حاضر با یافته های تحریک مغزی در جمعیت سالم ناهمسو و با یافته های تحریک مغزی روی جمعیت افسرده همسو بود. سنجش دقیق تر حالات خلق و هیجان، به همراه به کارگیری شکل های مختلف قرارگیری الکترود تحریک الکتریکی مغز از روی جمجمه در مطالعات بعدی می تواند اطلاعات مکملی را درباره نقش قشر پره فرونتال در تجربه فاعلی خلق به دست دهد.

زمینه و هدف: تنظیم هیجان عاملی مهم و تعیین کننده در بهزیستی روانی و عملکرد اثربخش افراد است، که نقش اساسی در سازگاری با رویدادهای استرس زای زندگی ایفا می کند. افرادی که اختلال در تنظیم هیجانی را تجربه می کنند ممکن است علائمی مانند رفتارهای تکانشی، اضطراب شدید، پرخاشگری و مشکلات در فراشناخت را نشان دهند. هدف این مطالعه بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه ای با چگالی بالا (HD-tDCS) در قشر پیش پیشانی خلفی-جانبی (DLPFC) مغز بر بهبود بدتنظیمی هیجانی و همچنین سرعت پردازش اطلاعات مغزی افراد می باشد.روش ها: این مطالعه یک تحقیق پیش­ آزمون-پس­ آزمون است. در این مطالعه از 20 شرکت کننده سالم (جنسیت مرد، راست دست) استفاده شد. شرکت کنندگان به طور تصادفی در دو گروه تحریک آندال و گروه شم (کنترل) قرار گرفتند. با کامل کردن پرسشنامه ­های ERQ و DTS و همچنین انجام آزمون PASAT پیش و پس از تحریک الکتریکی مغز به روش HD-tDCS در ناحیه L-DLPFC، این مطالعه مورد پیگیری و انجام قرار گرفت.یافته ها: پس از مداخله (تحریک) در مقایسه پیش و پس آزمون بین گروه تحریک و گروه کنترل از لحاظ متغیر ارزیابی، سرکوبی، جذب شدن به وسیله هیجانات منفی، تنظیم تلاش ها برای تسکین پریشانی، تعداد پاسخ درست آزمون پاسات و زمان پاسخ آزمون پاسات تفاوت معنی داری وجود داشت (0/05>P). این موضوع نشان دهنده اثربخشی مداخله (تحریک آندال) بر این مولفه ها بین گروه تحریک و کنترل می باشد. اما بین گروه تحریک و گروه کنترل از لحاظ متغیرتحمل پریشانی هیجانی، برآورد ذهنی پریشانی و تعداد پاسخ نادرست آزمون پاسات تفاوت معنی داری وجود نداشت (0/05نتیجه گیری: تحریک الکتریکی فراجمجمه ­ای با چگالی بالا (HD-tDCS) در قشر پیش پیشانی خلفی-جانبی (DLPFC) سمت چپ باعث بهبود برخی از مولفه های بدتنظیمی هیجانی شده و همچنین میزان سرعت پردازش اطلاعات مغز را نیز بهبود می بخشد.

هدف: اختلال بی خوابی مزمن، به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات روان پزشکی، تاکنون مکانیسم عصبی آن کاملا شناخته نشده است. برخی از مطالعات جدید بر نقش قشر حدقه ای پیشانی در اختلال بی خوابی مزمن تاکید کرده اند، اما تاکنون ارتباط عملکردی این منطقه با دیگر نواحی مغز بررسی نشده است. روش: این مطالعه تحلیلی و مورد-شاهدی با روش تصویربرداری مغناطیسی رزونانس عملکردی (fMRI) در حالت استراحت انجام شده است. با روش نمونه گیری در دسترس، 42 فرد مبتلا به این اختلال از کلینیک خواب دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و 52 مورد سالم در این مطالعه وارد شدند. همچنین، پلی سومنوگرافی شبانه و پرسشنامه شاخص کیفیت خواب پیتسبورگ از آن ها گرفته شد. ارتباط عملکردی قشر حدقه ای پیشانی با تمام واکسل های مغز در دو گروه بیمار و سالم محاسبه و مقایسه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که در بیماران مبتلا به اختلال بی خوابی مزمن در مقایسه با گروه سالم، ارتباط عملکردی درونزاد این قشرکاهش و با شکنج پایینی چپ قشر پیشانی، قشر جلویی اپرکالم راست، اینسولا راست و شکنج گیجگاهی میانی چپ کاهش یافته، و همچنین ارتباط عملکردی این قشر با شکنج پیش مرکزی افزایش یافته است (05/0>p اصلاح شده برای مقایسه های مکرر). تغییرات ارتباطات عملکردی مذکور نیز با کیفیت خواب رابطه معنی داری دارد. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه حاکی از ارتباط عملکردی مختل قشر حدقه ای پیشانی با دیگر نواحی مغز و ارتباط آن با شاخص های کیفیت خواب است که می تواند تبیین کننده بخش مهمی از آسیب شناسی عصبی این اختلال باشد.